તુર્કીમાં આવેલો ભૂકંપ 2023ના વર્ષનો સૌથી મોટો ભૂકંપ બન્યો છે. 7.9ની તીવ્રતાવાળો આ પહેલો મોટો ધરતીકંપ છે જેમાં હજારો લોકો માર્યા ગયા છે. તુર્કીયેમાં સોમવારે સવારે 4.17 કલાકે ભૂકંપ આવ્યો હતો. તેની ઊંડાઈ જમીનની અંદર 17.9 કિલોમીટર હતી. ભૂકંપનું કેન્દ્ર ગાઝિયાંટેપ નજીક હતું. તે સીરિયા બોર્ડરથી 90 કિમી દૂર સ્થિત છે. તુર્કીઅને સીરિયાના ભૂકંપના કારણે ભયંકર તબાહી વચ્ચે બંને દેશોમાં અત્યાર સુધીમાં 4000 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. તુર્કીમાં 100 વર્ષમાં આ સૌથી શક્તિશાળી ભૂકંપ હોવાનું કહેવાય છે. યુએસ જિયોલોજિકલ સર્વે અનુસાર ભૂકંપ બાદ 77 આફ્ટરશોક આવ્યા હતા. આમાંથી એક આંચકો 7.5ની તીવ્રતાનો હતો. જ્યારે ત્રણ આંચકાની તીવ્રતા 6.0થી વધુ હતી.
તુર્કીઅને સીરિયામાં સોમવારે આવેલા ભૂકંપમાં જાન-માલનું મોટું નુકસાન થયું છે. આ દુર્ઘટના બાદ તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ રેસેપ તૈયપ એર્દોગને દેશમાં સાત દિવસના રાષ્ટ્રીય શોકની જાહેરાત કરી છે. એર્દોગને ટ્વિટર પર લખ્યું, 6 ફેબ્રુઆરીએ આપણા દેશમાં આવેલા ભૂકંપથી ઘણું નુકસાન થયું છે. સંકટની આ ઘડીમાં સાત દિવસનો રાષ્ટ્રીય શોક રહેશે. 12 ફેબ્રુઆરીના સૂર્યાસ્ત સુધી દેશ અને વિદેશમાં આપણા દૂતાવાસોમાં અમારો ધ્વજ અડધી કાઠીએ લહેરાશે.
યુએસ જિયોલોજિકલ સર્વે અનુસાર, ભૂકંપ બાદ 77 આફ્ટરશોક આવ્યા હતા. આમાંથી એક આંચકો 7.5ની તીવ્રતાનો હતો. જ્યારે ત્રણ આંચકાની તીવ્રતા 6.0થી વધુ હતી. સ્વાસ્થ્ય મંત્રીએ કહ્યું કે, હવામાન અને દુર્ઘટનાનો વિસ્તાર બચાવ ટીમો માટે પડકારો ઉભો કરી રહ્યો છે. ખરાબ હવામાનને કારણે રેસ્ક્યુ ટીમના હેલિકોપ્ટર પણ ઉડી શકતા નથી. એટલું જ નહીં તાજેતરમાં તુર્કીયે અને સીરિયાના ઘણા વિસ્તારોમાં ભારે હિમવર્ષા થઈ છે. જેના કારણે તાપમાનમાં પણ ઘટાડો થયો છે.
લોસ એન્જલસ કાઉન્ટી ફાયર વિભાગે 78 સભ્યોની શોધ અને બચાવ ટીમને તુર્કી મોકલવાની જાહેરાત કરી છે. યુનિસેફ પણ તુર્કી સરકારના સંપર્કમાં છે. યુનિસેફ માનવતાવાદી જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે તુર્કી સરકાર અને તુર્કીના આપત્તિ અને કટોકટી વ્યવસ્થાપન સાથે કામ કરી રહી છે. એટલું જ નહીં યુનિસેફ પણ સીરિયામાં મદદ પહોંચાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. દક્ષિણ કોરિયાએ પણ તુર્કીને મદદની ઓફર કરી છે. કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ યૂન સુક યેઓલ તરફથી કહેવામાં આવ્યું છે કે અમે તુર્કીને કોઈપણ રીતે મદદ કરવા તૈયાર છીએ. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ એર્દોગન સાથે વાત કરી છે અને કહ્યું છે કે અમેરિકા તુર્કીની મદદ કરવા તૈયાર છે. તેમણે કહ્યું કે તુર્કીમાં બચાવ કાર્યમાં મદદ અને સમર્થન માટે અમેરિકન ટીમોને ઝડપથી તૈનાત કરવામાં આવી રહી છે. એટલું જ નહીં આરોગ્યની ટીમો પણ તૈનાત કરવામાં આવી રહી છે. રશિયાએ બચાવ માટે 300 સૈનિકોની 10 ટીમ સીરિયા મોકલી છે.
શા માટે તુર્કીમાં વારંવાર ભૂકંપ આવે છે?
મોટાભાગના તુર્કી એનાટોલીયન પ્લેટ પર આવેલું છે. આ પ્લેટની પૂર્વમાં પૂર્વ એનાટોલીયન ફોલ્ટ છે. ડાબી બાજુ ટ્રાન્સફોર્મરમાં ખામી છે. જે અરેબિયન પ્લેટ સાથે જોડાય છે. દક્ષિણ અને દક્ષિણ પશ્ચિમમાં આફ્રિકન પ્લેટ છે. જ્યારે, ઉત્તર તરફ યુરેશિયન પ્લેટ છે, જે ઉત્તર એનાટોલીયન ફોલ્ટ ઝોન સાથે જોડાયેલ છે. એનાટોલીયન ટેકટોનિક પ્લેટ ઘડિયાળની દિશામાં આગળ વધી રહી છે તુર્કીયેની નીચે એનાટોલીયન ટેકટોનિક પ્લેટ ઘડિયાળની વિરુદ્ધ દિશામાં આગળ વધી રહી છે. એટલે કે ઘડિયાળની વિરુદ્ધ દિશામાં. તેમજ અરેબિયન પ્લેટ તેને આગળ ધપાવી રહી છે. હવે જ્યારે અરેબિયન પ્લેટ ફરતી એનાટોલીયન પ્લેટને દબાણ કરે છે, ત્યારે તે યુરેશિયન પ્લેટ સાથે અથડાય છે. ત્યારબાદ ભૂકંપના જોરદાર આંચકા આવે છે.
17 ઓગસ્ટ 1999ના રોજ,ઇઝમિટમાં ભૂકંપમાં 17 હજારથી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા
7.8ની તીવ્રતા: ગઇકાલના ભૂકંપ જેવી જ તીવ્રતાનો ભૂકંપ અગાઉ 1939માં તુર્કીયેમાં આવ્યો હતો. તેમાં 32,700થી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા.
7.6ની તીવ્રતા: 17 ઓગસ્ટ 1999ના રોજ, તુર્કીના ઇઝમિટમાં ભૂકંપ આવ્યો. જેમાં 17 હજારથી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા. તે પહેલાં, 23 જુલાઈ 1784 ના રોજ, એર્ઝિંકનમાં સમાન સ્કેલનો ભૂકંપ આવ્યો હતો. જેમાં 5 થી 10 હજાર લોકોના મોત થયા હોવાનો અંદાજ છે.
7.5ની તીવ્રતા: તુર્કીયે માં અત્યાર સુધીમાં આ તીવ્રતાના છ ભૂકંપ આવી ચૂક્યા છે. 13 ડિસેમ્બર 115 CE ના રોજ 7.5 તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હતો. જેમાં અઢી લાખથી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા. 23 ફેબ્રુઆરી 1653ના રોજ આવેલા ભૂકંપમાં 2500 લોકોના મોત થયા હતા. 7 મે 1930ના રોજ આવેલા ભૂકંપમાં 2500થી વધુ લોકોના મોત થયા હતા. 26 નવેમ્બર 1943ના રોજ આવેલા ભૂકંપમાં લગભગ 5 હજાર લોકો માર્યા ગયા હતા. 1 ફેબ્રુઆરી, 1944ના રોજ ફરી એ જ તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો. ચાર હજાર લોકો મૃત્યુ પામ્યા. 24 નવેમ્બર 1976ના રોજ આવેલા ભૂકંપમાં ચાર હજાર લોકોના મોત થયા હતા.
7.4 ની તીવ્રતા: આ તીવ્રતાનો ભૂકંપ માત્ર એક જ વાર આવ્યો છે. આ વાત લગભગ 2 જુલાઈ 1840ની છે. આ ભૂકંપમાં 10 હજાર લોકો માર્યા ગયા હતા.
7.3 તીવ્રતા: 3 એપ્રિલ 1881ના રોજ આવેલા ભૂકંપને કારણે 7866 લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા. 10 ઓક્ટોબર 1883ના રોજ ભૂકંપમાં 120 લોકો માર્યા ગયા હતા. 9 ઓગસ્ટ, 1953ના રોજ ભૂકંપમાં 216 લોકોના મોત થયા હતા.
