ભારતે ભલે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ચીન પરની તેની નિર્ભરતા ઓછી કરી હોય અથવા લગભગ નાબૂદ કરી હોય, પરંતુ તે હજુ પણ દવાઓના ક્ષેત્રમાં મોટાભાગે ડ્રેગન પર નિર્ભર છે. દવાઓ માટે ભારતની ચીન પર નિર્ભરતા તેના માટે પીડાદાયક સોદો સાબિત થઈ રહી છે. કેર રેટિંગ્સના એક રિપોર્ટ અનુસાર, છેલ્લા નવ વર્ષમાં ચીનમાંથી જથ્થાબંધ દવાઓની આયાત 62 ટકાથી વધીને 75 ટકા થઈ છે. એક રિપોર્ટમાં આ માહિતી આપવામાં આવી છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સરકારની પ્રોડક્શન-લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ સ્કીમ હેઠળ વિવિધ સ્થાનિક મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્રોજેક્ટ્સ ચાલુ હોવા છતાં, ભારત મોટાભાગે ચીન પર નિર્ભર છે.
કેર રેટિંગ્સના એક અહેવાલ મુજબ, મૂલ્ય અને વોલ્યુમની દ્રષ્ટિએ, નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ચીનમાંથી જથ્થાબંધ દવાઓની આયાત વધીને અનુક્રમે 71 અને 75 ટકા થવાની તૈયારીમાં છે. નાણાકીય વર્ષ 2013-14માં આ આંકડો 64 ટકા અને 62 ટકા હતો. રંજન શર્મા, વરિષ્ઠ નિર્દેશક, કેર રેટિંગ્સે જણાવ્યું હતું કે મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ, નાણાકીય વર્ષ 2013-14 થી નાણાકીય વર્ષ 2022-23 દરમિયાન ચીનમાંથી કુલ જથ્થાબંધ દવાઓની આયાત લગભગ સાત ટકાના ચક્રવૃદ્ધિ દરે વધી હતી. આ દર્શાવે છે કે દેશ હજુ પણ કેટલીક મહત્વપૂર્ણ સામગ્રી માટે તેના પડોશી દેશ પર મોટાભાગે નિર્ભર છે. અહેવાલ મુજબ, નાણાકીય વર્ષ 2013-14માં, દેશે કુલ 5.2 અબજ ડોલરની દવાની આયાત કરી હતી, જેમાંથી 2.1 અબજ ડોલરની ચીનમાંથી આયાત કરવામાં આવી હતી.
રિપોર્ટ અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2018-19માં દેશે કુલ 6.4 અબજ ડોલરની દવાની આયાત કરી હતી, જેમાંથી 2.6 અબજ ડોલરની ચીનમાંથી આયાત કરવામાં આવી હતી. આ પછી, 2020-21માં સાત અબજ ડોલરની આયાત કરવામાં આવી હતી, જેમાંથી 2.9 અબજ ડોલરની ચીનમાંથી આયાત કરવામાં આવી હતી. એજન્સીના અન્ય ડાયરેક્ટર પુલકિત અગ્રવાલે જણાવ્યું કે નાણાકીય વર્ષ 2022માં કુલ 8.5 અબજ ડોલરની આયાત કરવામાં આવી હતી, જેમાંથી 3.2 અબજ ડોલરની ચીનમાંથી આયાત કરવામાં આવી હતી. તે જ સમયે, FY23 માં, આયાત નજીવી રીતે ઘટીને $ 7.9 બિલિયન થઈ હતી. જોકે, ચીનનો હિસ્સો વધીને $3.4 બિલિયન થઈ ગયો.
એજન્સીના સહયોગી નિર્દેશક વી નવીન કુમારે જણાવ્યું હતું કે પ્રોડક્શન લિન્ક્ડ ઇન્સેન્ટિવ (PLI) સ્કીમ સાથે વિવિધ સ્થાનિક ઉત્પાદન કંપનીઓ દ્વારા ઘણા પ્રોજેક્ટ્સ શરૂ કર્યા હોવા છતાં, ચીન પર નિર્ભરતા હજુ પણ મોટા પ્રમાણમાં ચાલુ છે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં PLI યોજના હેઠળ $516 મિલિયનના પ્રોજેક્ટ્સ શરૂ થવાની અપેક્ષા છે. જો કે, એજન્સીનું માનવું છે કે આ હોવા છતાં, ચીનમાંથી મોટા પ્રમાણમાં દવાઓની આયાત પર નિર્ભરતા લાંબા સમય સુધી લગભગ 65 ટકાના ઊંચા સ્તરે રહેશે.
