ઉત્તર પ્રદેશના મુરાદાબાદમાં 1980ના રમખાણોના 43 વર્ષ બાદ યોગી સરકારે વિધાનસભામાં પોતાનો રિપોર્ટ રજૂ કર્યો, જેમાં ઘણા મહત્વના ખુલાસા થયા છે. આ રમખાણોમાં 83 લોકોના મોત થયા હતા જ્યારે 112 લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ ઘટનાની તપાસ માટે સિંગલ-સભ્યના ન્યાયિક તપાસ પંચની રચના કરવામાં આવી હતી. હવે તેના રિપોર્ટમાં રમખાણો અંગે ચોંકાવનારી માહિતી સામે આવી છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે મુસ્લિમ લીગના બે નેતાઓની રાજકીય મહત્વકાંક્ષાઓને કારણે આ રમખાણ થયા હતા. આ રમખાણોનું મુખ્ય કારણ નેતાને લઈને મુસ્લિમ સમુદાયમાં ચાલી રહેલી તકરાર હતી.
રિપોર્ટ અનુસાર, કોઈ સરકારી અધિકારી, કર્મચારી કે હિન્દુ સંગઠન ઈદગાહ અને અન્ય સ્થળોએ અશાંતિ પેદા કરવા માટે જવાબદાર નથી. રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS) અથવા ભારતીય જનતા પાર્ટીની પણ રમખાણોમાં કોઈ ભૂમિકા નહોતી. તે જ સમયે, અહેવાલમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ઇદગાહમાં ઉપદ્રવ માટે સામાન્ય મુસ્લિમો પણ જવાબદાર નથી. અહેવાલમાં વધુમાં જણાવાયું છે કે, ડૉ. શમીમ અહેમદની આગેવાની હેઠળની મુસ્લિમ લીગ અને ડૉ. હમીદ હુસૈન ઉર્ફે ડૉ. અજ્જીની આગેવાની હેઠળના ખાક્સરો, તેમના સમર્થકો અને ભાડૂતીઓએ સમગ્ર કૃત્યને અંજામ આપ્યો હતો. આ સમગ્ર રમખાણ પૂર્વ આયોજિત હતું.
રિપોર્ટ અનુસાર, ભૂંડને નમાઝ અદા કરનારાઓની વચ્ચે ધકેલી દેવામાં આવ્યો હતો. આ અફવા ફેલાતાં ગુસ્સે ભરાયેલા મુસ્લિમોએ પોલીસ ચોકી અને હિન્દુઓ પર અંધાધૂંધ હુમલો કર્યો હતો. પરિણામે હિંદુઓએ પણ બદલો લીધો જેના પર કોમી રમખાણો ફાટી નીકળ્યા.
13.03.1986 બંને ગૃહો (વિધાનસભા અને વિધાન મંડળ) રાજ્યના વિવિધ મુખ્ય પ્રધાનો પાસેથી 24.07.1992, 11.12.1992, 01.02.1994, 30.05.1995, 15.02.2000, 17.02020, 17.030, 17.02.1994 ના રોજ સંમતિ માંગવામાં આવી હતી. . 2005. જો કે, અહેવાલ રજૂ થતાં, રાજ્યની સાંપ્રદાયિક પરિસ્થિતિ, અહેવાલના પ્રકાશનની અસર વગેરેને કારણે અહેવાલને ઉચ્ચ કક્ષાએ પેન્ડિંગ રાખવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. જે સમયે આ રમખાણો થયા હતા તે સમયે યુપીમાં વીપી સિંહના નેતૃત્વમાં કોંગ્રેસની સરકાર હતી. આ હંગામો ઈદના દિવસે શરૂ થયો હતો. તપાસ પંચે નવેમ્બર 1983 માં પોતાનો અહેવાલ સરકારને સુપરત કર્યો હતો, પરંતુ અગાઉની તમામ સરકારોએ ક્યારેય આ અહેવાલ જાહેર કર્યો ન હતો.
આ રિપોર્ટની રજૂઆત અંગે યુપીના ડેપ્યુટી સીએમ કેશવ પ્રસાદ મૌર્યએ કહ્યું કે, આ રિપોર્ટ રજૂ થવો જ જોઈએ, અગાઉની સરકારોએ તેને છુપાવીને રાખ્યો હતો. દેશ અને રાજ્યની જનતાને મુરાદાબાદ રમખાણોનું સત્ય જાણવાની તક મળવી જોઈએ. બીજી તરફ, મુરાદાબાદ 1980 ના રમખાણોના એક પીડિત પરિવારે અહેવાલ સામે આવ્યા બાદ કહ્યું કે ઘરના 4 લોકોને લઈ જવામાં આવ્યા હતા, આજદિન સુધી તેઓ પાછા નથી આવ્યા. તેમણે કહ્યું કે મુખ્યમંત્રીએ આ અહેવાલની ચર્ચા કરી તે જાણીને સારું લાગ્યું. રમખાણોનું સત્ય બધાની સામે આવવું જોઈએ.
