હિન્દુ ધર્મમાં કોઈ પણ શુભ કાર્ય શરૂ કરતા પહેલા ભગવાન શ્રી ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે. હિંદુ કેલેન્ડર અનુસાર, ભગવાન ગણેશની જન્મજયંતિ ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તિથિએ ઉજવવામાં આવે છે. ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે બાપ્પાની મૂર્તિની સ્થાપના કરવામાં આવે છે અને 10 દિવસ સુધી બાપ્પાની વિધિવત પૂજા કરવામાં આવે છે અને અનંત ચતુર્દશીના દિવસે ગણેશ વિસર્જન કરીને વિઘ્નહર્તાને વિદાય આપવામાં આવે છે.
ગણેશ ઉત્સવનો આ તહેવાર ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તિથિથી શરૂ થાય છે અને અનંત ચતુર્દશી તિથિ સુધી ચાલુ રહે છે. 10 દિવસ સુધી ચાલતો આ તહેવાર ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. ભાદો મહિનાની ગણેશ ચતુર્થીને શાસ્ત્રોમાં વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર આ દિવસે ભગવાન ગણેશનો જન્મ થયો હતો. આ અવસર પર લોકો પોતાના ઘરોમાં ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ સ્થાપિત કરે છે અને દસ દિવસ સુધી તેમની ખૂબ જ ધામધૂમથી પૂજા કરે છે. અનંત ચતુર્દશીના દસમા દિવસે ગણપતિની આ મૂર્તિઓનું વિસર્જન કરવામાં આવે છે. આ વખતે ગણેશ ચતુર્થી આજથી એટલે કે 19મી સપ્ટેમ્બર 2023થી શરૂ થઈ રહી છે અને તે 28મી સપ્ટેમ્બરે પૂરી થશે.
ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ ઘરો અને મોટા પૂજા પંડાલોમાં સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો પોતાના ઘરમાં ગણપતિની સ્થાપના શુભ સમયે જ કરે છે. ચતુર્થી તિથિ 18 સપ્ટેમ્બર 2023 ના રોજ બપોરે 12:39 વાગ્યે શરૂ થશે અને 19 સપ્ટેમ્બર 2023 ના રોજ બપોરે 1:43 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ગણેશ ચતુર્થી 19 સપ્ટેમ્બરે ઉદય તિથિના આધારે ઉજવવામાં આવશે. ગણેશ મૂર્તિની સ્થાપના માટેનો શુભ સમય 19 સપ્ટેમ્બરે સવારે 11:07 થી બપોરે 01:34 સુધીનો છે.
હિન્દુ ધર્મમાં ભગવાન ગણેશને પ્રથમ પૂજનીય દેવતા માનવામાં આવે છે. કોઈપણ શુભ કે શુભ કાર્યમાં સૌપ્રથમ ભગવાન ગણેશની પૂજા-અર્ચના કરવામાં આવે છે. ભગવાન ગણેશને બુદ્ધિ, સુખ, સમૃદ્ધિ અને બુદ્ધિના દાતા માનવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર ભગવાન ગણેશનો જન્મ ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તિથિએ સ્વાતિ નક્ષત્ર અને સિંહ રાશિમાં બપોરે થયો હતો. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે તમારા ઘરમાં ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવા જઈ રહ્યા છો, તો તેની સ્થાપના બપોરના શુભ મુહૂર્તમાં જ કરવી પડશે. ગણેશ ચતુર્થીની તારીખથી અનંત ચતુર્દશી સુધી એટલે કે ભગવાન ગણેશની સતત 10 દિવસ સુધી વિધિ-વિધાન સાથે પૂજા કરવામાં આવે છે. ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવાથી જીવનના તમામ પ્રકારના અવરોધો અને પરેશાનીઓ દૂર થાય છે અને સુખ-સમૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે.
