ગુજરાતમાં ચૂંટણી પ્રચારનો અંતિમ દોર ચાલી રહ્યો છે. પહેલા તબક્કાના મતદાનને માત્ર પાંચ દિવસ રહ્યાં છે. આ ચૂંટણીમાં પણ નોટોનો ઓપ્શન છે. ગત ચૂંટણી એટલે કે, 2017ની ચૂંટણીમાં નોટોની વાત કરીએ તો 182 બેઠકમાંથી 30 જેટલી બેઠકો પર ઉમેદવારોના જીત હારનો ફેસલો કર્યો હતો. ગત ચૂંટણીમાં 30 વિધાનસભા બેઠકો હતી જેમાં જીત અને હારનું માર્જિન NOTA દ્વારા મળેલા મતો કરતાં ઓછું હતું. જેમાંથી ભાજપે 16 અને કોંગ્રેસે 12 બેઠકો જીતી હતી. તેમજ NOTAને બે બેઠકો પર અપક્ષ ઉમેદવારો કરતાં વધુ મત મળ્યા હતા
2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં એવી 30 બેઠકો હતી જ્યાં જીતનું માર્જિન NOTA દ્વારા મળેલા મતો કરતાં ઓછું હતું. જેમાંથી 16 બેઠકો ભાજપ, 12 બેઠકો કોંગ્રેસ અને બે બેઠકો અપક્ષ ઉમેદવારોએ જીતી હતી. સાત બેઠકો એવી હતી કે જ્યાં જીત-હારનું માર્જિન એક હજારથી ઓછું હતું. જે તમામ બેઠકો પર NOTA પર હજારથી વધુ મત પડ્યા હતા. ત્રણ બેઠકો પર ત્રણ હજારથી વધુ લોકોએ NOTA પર મતદાન કર્યું હતું. નવ બેઠકો પર જીત-હારનું માર્જીન એક હજારથી બે હજાર વચ્ચેનું હતું. આમાંથી આઠ બેઠકો પર જીત અથવા હારનું માર્જિન NOTA પર પડેલા મત કરતાં ઓછું હતું. 11 બેઠકો એવી હતી જ્યાં જીત અને હારનું માર્જિન બેથી ત્રણ હજાર વચ્ચેનું હતું. તેમજ છ બેઠકો જીતવા અને હારવા વચ્ચેનો તફાવત ત્રણથી ચાર હજારનો હતો જેમાંથી ત્રણ સીટો પર જીત અને હારનું માર્જીન તે બેઠકો પર NOTA પર પડેલા વોટ કરતા ઓછું હતું. મોરવા હડફ બેઠક પર અપક્ષ ભૂપેન્દ્રસિંહ ખાંટ 4,366 મતોથી જીત્યા હતા તેમણે ભાજપના વિક્રમ સિંહ ડીંડોરને હરાવ્યા હતા તો આ બેઠક પર NOTAને 4,962 મત મળ્યા હતા. NOTA પર પડેલા મત ભાજપના ઉમેદવારને મળ્યા હોત તો પરિણામ બદલાઈ ગયું હોત.
ભારતમાં NOTAનો ઈતિહાસ બહુ જૂનો નથી. 27 સપ્ટેમ્બર 2013ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે ચૂંટણી પંચને EVM મશીનોમાં NOTAનો બટન આપવાનો આદેશ આપ્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું હતું કે “ઉપરોક્તમાંથી કોઈ પણ નહીં” મત આપવાનો અધિકાર ચૂંટણીમાં લાગુ થવો જોઈએ નહીં. આદેશના અનુસંધાનમાં ચૂંટણી પંચે મતદારોને NOTAનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપવા માટે ‘NOTA’ વિકલ્પ માટે એક વિશેષ પ્રતીક રજૂ કર્યું. આ ચિન્હ તમામ EVM પર છેલ્લે દેખાય છે. નવેમ્બર-ડિસેમ્બરમાં યોજાયેલી પાંચ રાજ્યોમાં ચૂંટણીમાં NOTAનો ઉપયોગ કર્યો હતો. મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ, મિઝોરમ અને દિલ્હીની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં 2013માં પહેલીવાર તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. જો NOTA પર સૌથી વધુ મતો મળ્યા હોય તો પણ બીજા સ્થાને રહેનાર ઉમેદવાર જીત્યો હોવાનું માનવામાં આવે છે.
આ 30 બેઠક પર જીત-હારના માર્જિનથી વધુ મત NOTAને મળ્યાં હતા
વિધાનસભા કોણ જીત્યું કેટલા વોટથી જીત નોટામાં કેટલા વોટ
કપરાડા કોંગ્રેસ 170 3868
ગોધરા ભાજપ 258 3050
ધોળકા ભાજપ 327 2347
માણસા કોંગ્રેસ 524 3000
ડાંગ કોંગ્રેસ 768 2184
બોટાદ ભાજપ 906 1334
દેવદાર કોંગ્રેસ 972 2988
છોટા ઉદેપુર કોંગ્રેસ 1,093 5870
વિજાપુર ભાજપ 1,164 1280
વાંકાનેર કોંગ્રેસ 1,361 3170
મોડાસા કોંગ્રેસ 1,640 3681
હિંમતનગર ભાજપ 1,712 3334
માળ કોંગ્રેસ 1,779 2918
પોરબંદર ભાજપ 1,855 3433
ઉમરેઠ ભાજપ 1,883 3710
ધાનેરા કોંગ્રેસ 2,093 2341
રાજકોટ ગ્રા. ભાજપ 2,179 2559
ખંભાત ભાજપ 2,318 2731
સોજીત્રા કોંગ્રેસ 2,388 3112
માતર ભાજપ 2,406 4090
જામજોધપુર કોંગ્રેસ 2,518 3214
પ્રાંતીય ભાજપ 2,551 2907
વાગરા ભાજપ 2,628 2807
ફતેપુરા ભાજપ 2,711 4573
ડભોઇ ભાજપ 2,839 3046
વિસનગર ભાજપ 2,869 2992
જેતપુર કોંગ્રેસ 3,052 6155
લુણાવાડા અપક્ષ 3,200 3419
દસાડા કોંગ્રેસ 3,728 3796
મોરવા હડફ અપક્ષ 4,366 4962
