આર્થિક સંકટથી ઘેરાયેલ પાકિસ્તાનને આ સમયે શું કરવું તે સમજાતું નથી. એક તરફ ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF)એ તેની જગ્યાએ શ્રીલંકાને રાહત પેકેજ આપ્યું છે, તો બીજી તરફ તેના નજીકના મિત્રો સાઉદી અરેબિયા અને ચીન પણ મદદ માટે આગળ નથી આવી રહ્યા. આ બધા વચ્ચે દેશના ઘણા નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે જો ભારત સાથે વેપાર ચાલુ રાખ્યો હોત તો આજે આ સ્થિતિ ટાળી શકાઈ હોત.
આ સાથે તેમણે ઘણી વખત આ વાતને પણ પુનરાવર્તિત કરી છે કે જો આતંકવાદ પર કાબુ મેળવ્યો હોત તો સ્થિતિ વધુ સારી બની શકી હોત. યુટ્યુબ અને સોશિયલ મીડિયા પર હાલમાં એક વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યો છે, જે વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફની પાર્ટી પાકિસ્તાન મુસ્લિમ લીગ-નવાઝના નેતા મોહમ્મદ ઝુબેર ઉમરનો છે. ઝુબેરના મતે પાકિસ્તાન પણ ભારતની પ્રગતિનો ફાયદો ઉઠાવી શકે છે. પરંતુ તેની પોતાની ભૂલોને કારણે આવું ન થઈ શક્યું. વીડિયોમાં મોહમ્મદ ઝુબેર ઉમરે 1999ની લાહોર બસ યાત્રાને એક મોટી ઘટના ગણાવી હતી. તેમણે કહ્યું કે વર્ષ 2015માં ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી લાહોર આવ્યા હતા. પરંતુ આ પહેલા ફેબ્રુઆરી 1999માં તત્કાલીન બિનકોંગ્રેસી ભારતીય વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી પાકિસ્તાન આવ્યા હતા. તે વિદેશ નીતિની સૌથી મોટી પહેલ અને એક મહાન વિકાસ હતો. ભાજપના નેતા હોવાના કારણે તેઓ શાંતિનો સંદેશ લઈને બસ દ્વારા લાહોર આવ્યા હતા. તેઓ મિનાર-એ-પાકિસ્તાન ગયા અને લખ્યું કે ભારત પાકિસ્તાનને દિલથી મંજૂર કરે છે અને તેની પ્રગતિ માટે પ્રાર્થના કરે છે.
તેમણે કહ્યું કે વાજપેયીએ મોટું રાજકીય જોખમ લીધું હતું પરંતુ પાકિસ્તાને તેમને કારગિલ યુદ્ધ ભેટમાં આપ્યું હતું. તે દેશ પર બોમ્બ પણ ફેંકી શકે છે. મોહમ્મદ ઝુબેરના કહેવા પ્રમાણે, પાકિસ્તાને પોતાના માટે ખાડો ખોદી લીધો છે. પ્રગતિ માટે ભારત સાથે શાંતિ ખૂબ જ જરૂરી છે. મોહમ્મદ ઝુબેર ઉમર સિંધના 32માં ગવર્નર પણ રહી ચૂક્યા છે. તેમને એક મહત્વપૂર્ણ નેતા માનવામાં આવે છે. 2013 થી 2017 સુધી તેઓ તત્કાલિન પીએમ નવાઝની કેબિનેટનો પણ ભાગ હતા.
ભારત સાથે વેપાર જરૂરી છે
મોહમ્મદ ઝુબેર અનુસાર, દેશની વસ્તીમાં 56 ટકાનો વધારો થયો છે. તેમના માટે સંસાધનો ઉભા કરવા મુશ્કેલ છે. પાકિસ્તાનની સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે તેના પાડોશીઓ સાથે સારા સંબંધો નથી. તેમના કહેવા પ્રમાણે, ચાર પડોશીઓ સાથે વિવાદ ચાલી રહ્યો છે જેનાથી અમને ફાયદો થઈ શક્યો હોત. જ્યારે ભારતમાંથી ટામેટાં અને ખાંડની આયાત કરવાની વાત આવે છે, ત્યારે કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવતો નથી. દરેક સરકારમાં એવા મંત્રીઓ હોય છે જેઓ ભારત સાથે વેપારની વાત સાંભળીને ગુસ્સે થઈ જાય છે. જો તમે વેપાર ન કરો, તો તમે આગળ વધી શકતા નથી.તેમણે કહ્યું કે કોઈપણ દેશ આર્થિક રીતે આગળ વધતો નથી, પરંતુ જ્યારે કોઈ પ્રદેશનો વિકાસ થાય છે ત્યારે તે દેશને તેનો લાભ મળે છે. ભારત અને ચીન વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા છે. પરંતુ કમનસીબે પાકિસ્તાન ક્યારેય તેનો ફાયદો ઉઠાવી શક્યું નથી. તેમણે કહ્યું કે ભારતે 30 વર્ષમાં ખૂબ જ ઝડપથી પ્રગતિ કરી છે. પણ તમે ઈતિહાસમાં અટવાઈ ગયા છો. પાકિસ્તાન ક્યારેય આ રીતે પ્રગતિ કરી શકશે નહીં. દાયકાઓના યુદ્ધ અને તણાવ પછી તમારે ભૂતકાળને ભૂલીને આગળ વધવું પડશે. તમારે બેસીને વિચારવું પડશે કે જો ભારત સાથે વેપાર શરૂ થશે તો જનતાને કેટલો ફાયદો થશે.
