રિપબ્લિકન ઉમેદવાર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકાનાં 47માં રાષ્ટ્રપતિ બન્યાં છે. ટ્રમ્પ ચૂંટણી જીતીને રાષ્ટ્રપતિ બન્યાં છે, તેની અસર ભારત પર પણ પડશે. ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન અને દિવાળીનાં અવસર પર, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સોશિયલ મીડિયા દ્વારા અમેરિકામાં રહેતાં ભારતીયોને પોતાની તરફેણમાં લેવા માટે ભારત સાથેનાં સંબંધોને મજબૂત બનાવવાની પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી હતી.
દિવાળી પર ટ્રમ્પે ટ્વિટર પર વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને પોતાનાં મિત્ર ગણાવ્યાં હતાં. તેમજ જો રિપબ્લિકન સરકાર રચાશે તો બંને દેશો વચ્ચેની ભાગીદારીને વધુ વિકસિત કરવાની ખાતરી આપવામાં આવી હતી. આ પહેલાં ટ્રમ્પે પણ બાંગ્લાદેશમાં બળવા બાદ હિંદુઓ અને લઘુમતીઓ સામેની હિંસાની કડક નિંદા કરી હતી. રિપબ્લિકન ઉમેદવાર અને ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન ’અમેરિકા ફર્સ્ટ’ની નીતિ પર ભાર મૂક્યો હતો, જેની અસર વેપાર, ઇમિગ્રેશન, સૈન્ય સહયોગ અને કૂટનીતિ જેવા ક્ષેત્રોમાં જોવા મળી શકે છે.
તેમનાં અગાઉનાં કાર્યકાળ દરમિયાન ટ્રમ્પે આર્થિક અને વેપાર નીતિઓમાં અમેરિકાને સર્વોપરી રાખ્યું હતું. ઘણાં આંતરરાષ્ટ્રીય કરારોમાંથી અમેરિકાને બાકાત રાખવામાં આવ્યું હતું. આ વખતે પણ ટ્રમ્પ પ્રશાસન માત્ર અમેરિકા કેન્દ્રિત નીતિઓ પર ભાર મૂકશે. ટ્રમ્પે તાજેતરમાં જ ભારત પર આયાત જકાત વધારવાની વાત કરી હતી. આવી સ્થિતિમાં ભારતનાં આઈટી, ફાર્માસ્યુટિકલ અને ટેક્સટાઈલ સેક્ટરને ટ્રમ્પની નવી ઈમ્પોર્ટ ડ્યૂટીની અસર થઈ શકે છે.
ટેરિફ પર ચર્ચા કરતી વખતે ટ્રમ્પે કહ્યું હતું – ભારત એક મોટો દુરુપયોગ કરનાર છે. આ લોકો સૌથી હોશિયાર હોય છે. તેઓ પછાત નથી. આયાતની બાબતમાં ભારત ટોચ પર છે, જેનો ઉપયોગ તે આપણી સામે કરે છે. જો કે, તેણે પીએમ મોદીને પોતાનો મિત્ર ગણાવી તેની પ્રશંસા કરી હતી. જો ટ્રમ્પ એવી વેપાર નીતિ પર કામ કરે છે જે ચીનથી પોતાને દૂર રાખે છે, તો તે ભારત માટે એક તક બની શકે છે. ભારત આ સ્થિતિનો લાભ લઈને ચીનની અમેરિકન કંપનીઓને ભારતમાં રોકાણ કરવા આકર્ષિત કરી શકે છે.
ભારતીય કામદારોની સમસ્યાઓ વધી શકે છે. છેલ્લી મુદતમાં, ટ્રમ્પે ઇમિગ્રેશન, ખાસ કરીને એચ-1બી વિઝા પ્રોગ્રામ પર કડક વલણ અપનાવ્યું છે. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે વિદેશી કામદારો માટે વેતન ઘટાડવા અને વધારાનાં નિયંત્રણો લાદવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, જેનાથી ભારતીય આઇટી પ્રોફેશનલ્સ અને ટેક્નોલોજી કંપનીઓ સામે પડકારો ઉભા થયાં હતાં. જો આ નીતિ ફરીથી લાગુ કરવામાં આવશે, તો તે ભારતીય વ્યાવસાયિકોને અસર કરી શકે છે અને ભારતીય વ્યાવસાયિકો માટે અમેરિકામાં નોકરીની સંભાવનાઓ ઘટાડી શકે છે.
ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે સંરક્ષણ અને સૈન્ય સહયોગ વર્ષોથી મજબૂત બન્યો છે. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રના નેતૃત્વમાં ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે સંરક્ષણ સહયોગ વધુ સારી અને મજબૂત બનવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. ટ્રમ્પનાં અગાઉનાં કાર્યકાળ દરમિયાન, ભારત-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં ચીનનાં પ્રભાવને ઘટાડવા માટે ક્વાડ ગ્રૂપ દ્વારા અમેરિકા, ભારત, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે સુરક્ષા ભાગીદારી મજબૂત કરવામાં આવી હતી. ચીન અને પાકિસ્તાન જેવાં પાડોશી દેશો સાથેનાં તણાવ વચ્ચે વધારાની સંયુક્ત લશ્કરી કવાયત, શસ્ત્રોનું વેચાણ અને ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર ભારતની સંરક્ષણ ક્ષમતાઓને મજબૂત બનાવી શકે છે.
