જો ભક્તો એકસાથે ઊંચાઈ પર ચઢવાને બદલે વચ્ચે-વચ્ચે થોડો વિરામ લઈને ચડતા હોય તો શરીરને પણ એ જ રીતે અનુકૂલન કરી શકાય છે, જેથી શરીરને થતું નુકસાન અટકાવી શકાય. આર્મી પ્રોટોકોલ યમુનોત્રી, ગંગોત્રી, કેદારનાથ, બદ્રીનાથ યાત્રામાં શ્રદ્ધાળુઓના જીવ બચાવી શકે છે.
પહાડોમાં તૈનાતી દરમિયાન સેનાના જવાનો વચ્ચે-વચ્ચે ઊંચાઈ તરફ આગળ વધે છે, તેવી જ રીતે તીર્થયાત્રીઓને દર 1000 મીટરે ચડ્યા પછી રોકવાનું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. આ અંગે ટૂંક સમયમાં માર્ગદર્શિકા જારી કરવા માટે AIIMSના ડૉક્ટરો વતી કેન્દ્ર સરકારને સૂચન પણ મોકલવામાં આવશે.
વાસ્તવમાં, સપાટ વિસ્તારોમાં અને ગરમ વાતાવરણમાં રહેતા લોકોનું શરીર અલગ રીતે કામ કરે છે. પહાડ પર મુસાફરી દરમિયાન અચાનક શરીર સામાન્ય તાપમાન કરતા ઘણું ઓછું વાતાવરણમાં પહોંચી જાય છે, જેના કારણે મગજમાં સોજો આવે છે અને ફેફસામાં તકલીફ થાય છે અને દર્દીની તબિયત બગડવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં દર્દીનો જીવ બચાવવા તેને તરત જ પર્વત પરથી નીચે લાવવો પડે છે. ભક્તોના શરીરમાં થતી આ સમસ્યાઓને ધ્યાનમાં રાખીને સ્વામી વિવેકાનંદ હેલ્થ મિશન સોસાયટીની મદદથી ફિઝિયોલોજી વિભાગના ડૉક્ટરોએ દિલ્હીની ઓલ ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેડિકલ સાયન્સમાં આ વિષય પર ચર્ચા કરી હતી. ચર્ચા દરમિયાન સેનાના ડોક્ટરોએ પ્રોટોકોલ પર ચર્ચા કરી. ચર્ચા દરમિયાન ડોકટરોએ જણાવ્યું કે દર વર્ષે યાત્રા માટે આવનારા 10 ટકા શ્રદ્ધાળુઓને શારીરિક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે.
